Τίποτα καλό δεν περιμένει τον κυνηγό των πουλιών, αν δεν βοηθήσει ο καιρός. Με αυτόν πορεύεται και στον καιρό εναποθέτει τις ελπίδες του...

Μέχρι πριν λίγα χρόνια που ο χειμώνας δεν ήταν όψιμος, αλλά ερχόταν με το έμπα του Δεκέμβρη, οι τσίχλες γέμιζαν τους πεδινούς κυνηγότοπους πολύ νωρίτερα από ό,τι σήμερα. Κύλησε όμως ο χρόνος, μετατοπίστηκαν οι εποχές και πλέον το φθινόπωρο παρατείνεται μέχρι τις παραμονές των γιορτών, όπως παρατείνουν και οι τσίχλες την παραμονή τους στα ψηλώματα.

Ο «ρυθμιστής» παγετός

Με τον ερχομό του χειμώνα, μία αλλαγή του καιρού με χιόνια και παγετό είναι ικανή να κατεβάσει τα πουλιά στα λιοστάσια και στα ξινά και γενικά στα απάγγια πεδινά, στα λεγόμενα και «χειμαδιά».

Για να συμβεί όμως αυτό, πρέπει να στερέψει η τροφή στα ορεινά, όχι λόγω της υπερ-κατανάλωσης, αλλά λόγω των χαμηλών θερμοκρασιών που φέρνουν το κρυστάλλωμα και το σάπισμα των καρπών και των άγριων φρούτων.

Έτσι, τον Δεκέμβρη, ο ρυθμιστής καιρός είναι ο παγετός, που αχρηστεύει την φυτική τροφή και οδηγεί τα σκουλήκια βαθειά στο χώμα. Τα τελευταία όμως χρόνια έχει αποδειχθεί ότι ένα χιόνι δεν είναι αρκετό. Και αυτό γιατί το πρώτο χιόνι, δεν έχει συνήθως διάρκεια, ώστε να αναγκαστούν οι τσίχλες να εγκαταλείψουν τα ορεινά και ημιορεινά και να κατέβουν στα πεδινά λιοστάσια.

Όταν χιονίζει στα χαμηλά υψόμετρα

Σε αλλοτινές χρονιές την εβδομάδα μεταξύ των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς γινόταν «πόλεμος» στους κυνηγότοπους, από το ύψος της Λάρισας μέχρι την νότια Πελοπόννησο. Οι Γόννοι, οι Νηές, ο Πτελεός, η Πελασγία, η Γλύφα, ο Αχινός, το Άργος, η Σπάρτη, οι Μολάοι και η Κυπαρισσία, ήταν μόνο μερικοί από τους τόπους που συγκέντρωναν μεγάλους αριθμούς πουλιών, όταν τα χιόνια λεύκαζαν, όχι μόνο τις βουνοκορφές, αλλά έφθαναν μέχρι τα χαμηλά υψόμετρα.

Δεν έχει ακόμα ξεχαστεί ο Δεκέμβρης του 2016 με τα πολλά χιόνια, που έφερε το χαμηλό βαρομετρικό “Μέδουσα”. Εκείνη τη περίοδο γέμισαν με απίστευτους αριθμούς πουλιών οι τσιχλότοποι όλης της χώρας και ζεστάθηκαν καλά οι κάννες των κυνηγών και οι… ταμειακές μηχανές των καταστημάτων κυνηγετικών ειδών.

Δεν τις σκιάζει το κρύο

Όμως οι κακοκαιρίες του χειμώνα, δεν επηρεάζουν μόνο τις μικρές τσίχλες, δηλαδή τη κελαηδότσιχλα, τη κοκκινότσιχλα και τον κότσυφα. Στα πέντε μέλη από τη μεγάλη οικογένεια των τσιχλών, αυτά που έρχονται να ξεχειμωνιάσουν στη χώρα, περιλαμβάνονται ακόμα η δενδρότσιχλα και η γερακότσιχλα. Οι αποκαλούμενες και «μεγάλες» τσίχλες από τους Μακεδόνες, λόγω του μεγαλύτερου μεγέθους και βάρους, σε αντιδιαστολή με τις «μικρές», τις μικρόσωμες, που συναντώνται κυρίως στη νότια χώρα.

Οι μεγάλες τσίχλες πάντοτε στάθμευαν προσωρινά στα Βαλκάνια και επισκέπτονταν μαζικά την χώρα μετά από ένα παρατεταμένο παγετό έξω από τα σύνορα. Γιατί τα μεγαλωμένα στον βορρά και στον αρκτικό κύκλο πουλιά, δεν φοβούνται το κρύο, παρά μόνο τον παγετό που τους στερεί τη τροφή. Και για τον λόγο αυτό, από το τέλος του Νοέμβρη με αρχές του Δεκέμβρη, γεμίζουν με γερακότσιχλες η Αριδαία, το Νευροκόπι, η Επισκοπή, η Αγιά, η Παύλιανη και η Γραμμένη Οξιά.

Θέλουν βαρύ χειμώνα στο φτερό τους

Όταν πριν λίγα χρόνια καταπιανόμουν με τις μεγάλες τσίχλες, μου είχε πει ο Δημήτρης Στριλάκος: “οι γερακότσιχλες και οι δενδρότσιχλες θέλουν βαρύ χειμώνα στο φτερό τους”.

Λόγια μεστά, που την εφαρμογή τους στην πράξη την έζησα αρκετές φορές μέχρι σήμερα. Όμως από όλες τις εμπειρίες μου στο κυνήγι των «μεγάλων» τσιχλών, δύο ήταν τα κυνήγια που χαράχθηκαν έντονα στη μνήμη μου. Και τα δύο έγιναν μέσα στο Δεκέμβρη.

Το ένα ήταν στην Ερατεινή Φωκίδας, στα τέλη του μήνα, με τα χιόνια στην Γκιώνα και τα Βαρδούσια να φθάνουν μέχρι χαμηλά στο κάμπο. Για τρείς μέρες, γιατί τόσο ήταν το διάστημα που κυκλοφορούσαν κοπαδιαστά οι κιργιαρίνες και οι γερακότσιχλες στα παραθαλάσσια λιοστάσια, δεν πίστευες στον αριθμό των πουλιών που έβλεπες και τουφεκούσες. Τα πολλά μικρά κοπάδια των πουλιών ήταν ανάκατα με τα δύο είδη, έτσι που να τουφεκάς δενδρότσιχλα και να μαζεύεις γερακότσιχλα.

Το δεύτερο κυνήγι ήταν την περσινή περίοδο, ανήμερα του Αγ. Νικολάου (6/12) στο Νευροκόπι Δράμας. Που μέσα σε ένα ημι-χιονισμένο τόπο με παρατημένες μηλιές, αντίκρισα τόσες πολλές γερακότσιχλες, όσες δεν είχα δει σε ολόκληρο τον κυνηγετικό βίο μου.

Να σημειώσω ότι εκείνες τις μέρες τα χιόνια στην γειτονική Βουλγαρία ήταν πολλά και οι εκεί θερμοκρασίες είχαν προκαλέσει ολικό παγετό.