Μετά την οδηγία από την Ευρωπαϊκή ένωση για απαγόρευση χρήσης τοξικών σκαγιών στους υδροβιότοπους προέκυψαν νέα δεδομένα, καθώς τα σκάγια από χάλυβα ήρθαν για να αντικαταστήσουν τα τοξικά μολύβδινα. Αμέσως μετά, κράματα μετάλλων μη τοξικών έκαναν την εμφάνιση τους στην αγορά… σοκάροντας τους κυνηγούς στο άκουσμα των τιμών τους.
Το βισμούθιο ανήκει στην κατηγορία των μετάλλων και είναι σχετικά εύθραυστο. Είναι γνωστό σαν υλικό από τον 15ο αιώνα, αλλά αρκετές φορές συγχέονταν με τον μόλυβδο και τον κασσίτερο. Το 1753 έγινε ο τελικός διαχωρισμός από τον C. Geoffroy και μπήκε στην κατηγορία των βαρέων μετάλλων. Το σημαντικό είναι ότι δεν είναι τοξικό. Για πρώτη φορά χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή σκαγιών τη δεκαετία του 1990 από την αμερικανική εταιρεία Cartridge Company και αμέσως μετά από την Winchester. Το πρόβλημα εξ αρχής ήταν -και εξακολουθεί να παραμένει- η μικρή ποσότητα εξόρυξης σε ετήσια βάση, με αποτέλεσμα την αυξημένη τιμή. Λόγω του ότι προκύπτει ως παραπροϊόν στην παραγωγή χρυσού, χαλκού, κασσίτερου και μόλυβδου, η ετήσια παραγωγή του δεν ξεπέρνα τους 5.700 τόνους.
Κοντά στον μόλυβδο
Το βισμούθιο χρησιμοποιείται κυρίως στην ιατρική και πλέον στην κατασκευή μη τοξικών σκαγιών. Είναι το μοναδικό υλικό που πλησιάζει πολύ κοντά σε πυκνότητα και ειδικό βάρος τον μόλυβδο. Σε σύγκριση με τα ατσάλινα σκάγια είναι πολύ καλύτερο γιατί δεν υπάρχουν περιορισμοί στην χρήση του ούτε ειδικές προδιαγραφές στα όπλα. Συγχρόνως, και τα βλητικά χαρακτηριστικά των σκαγιών από βισμούθιο είναι πολύ κοντά σε αυτά του μόλυβδου κάτι που ποτέ δεν πρόκειται να γίνει με τα ατσάλινα. Μετά από περίπου 20 χρόνια στην χρήση του βισμούθιου για την κατασκευή σκαγιών, έχει υπάρξει βελτίωση στην ποιότητα του υλικού και πλέον τα σκάγια είναι πολύ καλύτερα από αυτά τις πρώτης γενιάς. Δεν θρυμματίζονται εύκολα και μπορούν να δεχτούν μεγαλύτερη παραμόρφωση χωρίς να αποκοπούν κομμάτια. Αυτό οφείλεται στα υπόλοιπα μέταλλα με τα οποία γίνεται πρόσμιξη του βισμούθιου.
Για την κατασκευή σκαγιών, η πρόσμιξη γίνεται με κασσίτερο, κάτι που εξασφαλίζει τα σκάγια να είναι μαλακά όσο αυτά του μόλυβδου, και μπορούν να ριχτούν από όλα τα όπλα χωρίς περιορισμό και χωρίς να χρειάζεται η κάννη του όπλου να έχει προδιαγραφές για χρήση και ατσάλινων σκαγιών.
Απαγορευτική τιμή
Το μόνο αρνητικό στοιχείο που θέτει σοβαρό περιορισμό στην χρήση τους είναι η τιμή. Ένα κουτί των 25 φυσιγγίων μπορεί να στοιχίζει 70 ευρώ, ίσως και παραπάνω. Υπάρχουν οι κυνηγοί που δεν γνωρίζουν και έχουν την εντύπωση ότι τα φυσίγγια αυτά για να κάνουν τόσο ακριβά έχουν μαγικές ιδιότητες. Έτσι τα επιλέγουν για να κυνηγήσουν «ευγενή» θηράματα, αλλά τελικά διαπιστώνουν ότι δεν έχουν να τους προσφέρουν τίποτα παραπάνω από τα φυσίγγια με μολύβδινα σκάγια. Η πραγματικότητα είναι ότι ακόμα και οι εταιρείες που τα κατασκευάζουν δεν τα διαφημίζουν ως καλύτερα η αποδοτικότερα από τα φυσίγγια με σκάγια μόλυβδου. Τα προτείνουν ως την ιδανικότερη λύση σε κυνήγια που απαγορεύεται η χρήση τοξικών σκαγιών. Και αυτή είναι η αλήθεια.
Βλητικές ιδιότητες
Σε ότι έχει να κάνει με τον μόλυβδο, οι βλητικές ιδιότητες που έχει πολύ δύσκολα θα αντικατασταθούν από άλλα μέταλλα. Αλλά ακόμα και αν υπάρξει κάτι, όπως στην προκειμένη περίπτωση το βισμούθιο που πλησιάζει τις ιδιότητες του μόλυβδου, το κόστος θα είναι πολύ μεγαλύτερο.
Στην αγορά των Η.Π.Α τα σκάγια από βισμούθιο χρησιμοποιούνται σε νούμερα από 3 έως και 7 για το κυνήγι σε περιοχές που απαγορεύεται η χρήση τοξικών σκαγιών. Στην Ευρώπη αν υπάρχει κατανάλωση (λόγω υψηλής τιμής) αυτή γίνεται μόνο από κυνηγούς που κυνηγούν υδρόβια. Είναι ιδανικά για χρήση σε παλιά όπλα, κυρίως δίκαννα, που δεν έχουν προδιαγραφές για χρήση ατσάλινων σκαγιών. Ίσως η εξόρυξη βισμούθιου να αυξηθεί στο μέλλον λόγω ζήτησης. Αυτό, λογικά, θα μειώσει τις τιμές. Μέχρι τότε τα φυσίγγια με σκάγια βισμούθιου θα παραμένουν απαγορευτικά για ευρεία χρήση και θα τα αγοράζουν εξ ανάγκης όσοι θέλουν να ρίξουν μερικές ποιοτικές τουφεκιές στους υδροβιότοπους.
