Τα «επιτρέπεται» και τα «απαγορεύεται» στην επιλογή του σκύλου φέρμας, αλλά και στην έρευνα, στο κυνήγι της μπεκάτσας… Όλα όσα πρέπει να γνωρίζει κάποιος, για να μην… σιχτιρίζει μετά από μία κυνηγετική έξοδο.
Του Απόστολου Αποστολάτου
Δύσκολο και απαιτητικό το κυνήγι της μπεκάτσας, προϋποθέτει πολύωρη και επίπονη προσπάθεια. Είναι μια κοπιαστική διαδικασία, στην οποία παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες. Άλλοι μικρότερο και άλλοι μεγαλύτερο. Πολλές φορές οι λεπτομέρειες είναι αυτές που κάνουν την διαφορά, και το παραμικρό λάθος, τόσο από την πλευρά του κυνηγού όσο και από πλευρά του σκύλου, μπορεί να … τινάξει στον αέρα προσπάθειες ωρών.
Αν και λάθη μπορούν να γίνουν σε πολλούς τομείς, σ’ αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε με τα σφάλματα που γίνονται στο επίπεδο της έρευνας από εμάς, αλλά και από τους σκύλους μας.
Τα λάθη του κυνηγού
ΕΠΙΛΟΓΗ ΦΥΛΗΣ: Το σημαντικότερο και συχνότερο λάθος που κάνουν οι κυνηγοί, σε αυτό το θέμα, είναι η επιλογή της φυλής σκύλου φέρμας. Δεν είναι λίγοι αυτοί οι οποίοι ψάχνουν ένα «κοντινό» σέττερ ή πόιντερ ή ένα ανοιχτό μπράκ. Δεν είναι δυνατόν, εν’ έτη 2014 να αγνοούμε ότι όλες οι φυλές δεν είναι ίδιες. Η κάθε μια έχει το εργασιακό της πρότυπο και βάσει αυτού πρέπει να γίνεται η επιλογή μας. Η σωστή επιλογή γλιτώνει από κόπο, σπατάλη χρόνου και χρημάτων. Το αν η σωστή έρευνα στο δάσος πρέπει να είναι ανοιχτή, μέτρια ή κοντινή, είναι περισσότερο υποκειμενικό, αν και προσωπικά πιστεύω πως μόνο η μεγάλη έρευνα αποδίδει σήμερα. Το θέμα είναι να γνωρίζουμε τι θέλουμε και έτσι να επιλέξουμε τη κατάλληλη φυλή, της οποίας η έρευνα μας ταιριάζει. Μια έρευνα στα μέτρα μας θα είναι και πιο αποδοτική, εκτός του ότι είναι λιγότερο ψυχοφθόρα.
ΤΟΠΟΣ – ΧΡΟΝΟΣ: Άλλο σφάλμα από πλευράς μας, είναι η επιλογή του μέρους όπου θα κυνηγήσουμε. Η επιλογή του τόπου για μια συγκεκριμένη κυνηγετική έξοδο, βασίζεται σε πολλά στοιχεία: Ημερομηνίες, καιρικές συνθήκες, βλάστηση, όχληση και πολλά άλλα, είναι όλα εκείνα που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη πριν αποφασίσουμε να κυνηγήσουμε σ’ ένα συγκεκριμένο κυνηγότοπο. Όμως, ακόμα και μέσα σ’ αυτόν υπάρχουν διάφοροι τομείς, που πολλές φορές είναι διαφορετικοί μεταξύ τους και ξεχωριστοί. Το ποιον από αυτούς τους τομείς θα επιλέξουμε να ερευνήσουμε, είναι, τις περισσότερες φορές, δική μας υπόθεση. Αν η επιλογή είναι λανθασμένη, τότε μπορεί να χάσουμε μια κυνηγετική έξοδο.
ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΚΥΛΟΥ: Ο τρόπος με τον οποίο καθοδηγούμε τον σκύλο μας, καθώς ερευνά είναι, επίσης, πολύ σημαντικός και αν δεν γίνεται σωστά μπορεί να οδηγήσει σε λάθη. Υπάρχουν κυνηγοί οι οποίοι θέλουν να έχουν τον απόλυτο έλεγχο για το που ακριβώς πρέπει να ψάχνουν οι σκύλοι τους. Δεν τους αφήνουν να πάρουν καμία πρωτοβουλία και, μόλις προσπαθήσουν να το κάνουν, τους επαναφέρουν με φωνές και σφυρίγματα. Είναι κάτι το οποίο απεχθάνομαι γιατί κάνει το σκύλο ένα άβουλο πλάσμα, το οποίο απλά θα φερμάρει όταν βρεθεί μπροστά στη μπεκάτσα, στην οποία εμείς το οδηγήσαμε. Κι αν γνωρίζουμε το μέρος και κυνηγάμε συνέχεια σε αυτό καλώς.. Αν όμως βρισκόμαστε σ’ ένα άγνωστο μέρος τότε τι γίνεται; Θα κάνουμε εμείς τους σκύλους;
Άλλοι πάλι, οι οποίοι συνήθως διαθέτουν σκύλους ανοιχτής έρευνας «τρέχουν». Εννοώ ότι επειδή ο σκύλος μας είναι γρήγορος και ανοιχτός, προσπαθούν να παραμείνουν κοντά του περπατώντας με γρήγορο ρυθμό, και διαρκώς. Όμως, αυτή η τακτική, τις περισσότερες φορές δημιουργεί ένα φαύλο κύκλο. Δηλαδή, όσο περισσότερο τρέχουμε εμείς, τόσο περισσότερο τρέχει και ο σκύλος, με αποτέλεσμα η έρευνά του να είναι βιαστική, επιφανειακή και να μην καλύπτει σωστά το τερέν. Τους σκύλους με μεγάλη έρευνα πρέπει να τους περιμένουμε, και όχι να τρέχουμε πίσω τους. Όταν επιστρέψουν συνεχίζουμε την πορεία μας. Επιλογή του κυνηγού είναι και με το πόσους σκύλους θα κυνηγήσει σ’ ένα μέρος. Και αυτό είναι ένα θέμα που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα και εμπλοκή στην έρευνα.
Για παράδειγμα, 2-3 σκύλοι μαζί, μπορεί να «κοντράρονται» και να έχουν πιο πολύ το νου τους σ’ αυτόν τον ανταγωνισμό, και όχι στην έρευνα και στην εύρεση των μπεκατσών. Δεν είναι συγκεντρωμένοι σ’ αυτό που πρέπει να κάνουν. Εκτός αυτού όμως, μπορεί και να απομακρύνονται σε πολύ μεγάλες αποστάσεις και, λόγω της κόντρας, να γίνονται ανεξέλεγκτοι. Οπότε, σε αυτή την περίπτωση χάνεται κάθε ελπίδα αποτελεσματικής έρευνας. Υπάρχει βέβαια και η περίπτωση, ένας εκ των σκύλων που έχουμε έξω να προσπαθεί και θα εργάζεται καλά, και ο άλλος ή οι άλλοι θα τρέχουν από πίσω του και θα τον παρενοχλούν, δυσχεραίνοντας πολύ την έρευνά του. Και δυστυχώς αυτοί οι ενοχλητικοί … τύποι δεν είναι πάντα νεαρής ηλικίας.
Τα λάθη των σκύλων
Ας δούμε τώρα τα λάθη που κάνουν οι σκύλοι όταν ερευνούν στο δάσος. Θεωρώ ότι ανεξάρτητα με το αν ένας σκύλος είναι ανοιχτής ή κοντινής έρευνας, αυτό που πρέπει να διακρίνει την έρευνα ενός μπεκατσόσκυλου είναι η φαντασία. Και εξηγώ τι εννοώ με αυτό.
ΦΑΝΤΑΣΙΑ – ΜΕΘΟΔΙΚΟΤΗΤΑ: Το δάσος δεν είναι κάμπος όπου ακολουθείται μια μεθοδική και τακτική έρευνα, ώστε ο σκύλος, αν υπάρχει θήραμα, να έρθει σε επαφή μαζί του. Στο δάσος, ο σκύλος δεν χρειάζεται να «λασάρει» για να βρει μπεκάτσες, αλλά πρέπει να έχει αίσθηση του θηράματος. Δε φτάνει το αριστερά – δεξιά για να φτάσει στη συνάντηση, αλλά πρέπει να έχει το χάρισμα. Είχα σκύλους φαινομενικά πολύ εργατικούς, με καλό ρυθμό, οι οποίοι ενώ κάλυπταν μεθοδικά το τερέν που είχαν στη διάθεσή τους, σπάνια έβρισκαν μπεκάτσες.
Αντίθετα, άλλοι οι οποίοι «χτυπούν» συγκεκριμένες θέσεις και δεν εργάζονται μεθοδικά, είναι συνέχεια πάνω στις μπεκάτσες. Ο χαρισματικός σκύλος βασίζει την έρευνά του στο ταλέντο του, και όχι στην πλήρη κάλυψη του τερέν. Έτσι, αυξάνει την αποτελεσματικότητά του και μειώνει την σπατάλη ενέργειας.
ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑ: Άλλο σφάλμα των σκύλων είναι η υπερβολική ταχύτητα, η οποία δεν συνάδει με την οσφρητική δύναμη. Με λίγα λόγια, ο σκύλος τρέχει χωρίς ουσιαστικά να ψάχνει και αντιλαμβάνεται μόνο τις πολύ δυνατές αναθυμιάσεις, όταν δηλαδή θα βρεθεί πολύ κοντά στην μπεκάτσα. Πράγμα το οποίο τις περισσότερες φορές οδηγεί στην πρόωρη φυγή της μπεκάτσας. Γι’ αυτό η ταχύτητα θα πρέπει πάντα να είναι ανάλογη της όσφρησης.
ΑΝΕΞΕΛΕΓΚΤΗ ΕΡΕΥΝΑ: Είναι ένα ακόμη πρόβλημα. Όσο καλός και αν είναι ένας σκύλος στο να βρίσκει μπεκάτσες, αν δεν είναι συνεργάσιμος και κυνηγάει για τον εαυτό του, δεν θα είναι ποτέ αποδοτικός. Υπάρχει μια λεπτή ισορροπία μεταξύ της μεγάλης-ανοιχτής έρευνας και της ανεξέλεγκτης έρευνας. Η πρώτη είναι επιθυμητή και θεμιτή από πολλούς. Η δεύτερη από κανέναν. Είναι εκνευριστικό και αγχωτικό, ο σκύλος να φεύγει και να χάνεται για πολλή ώρα. Έτσι δεν κυνηγάς. Ο σκύλος πρέπει να ξέρει που είναι το όριο ανοιχτού και ανεξέλεγκτου και όταν φτάνει σε αυτό να καταλαβαίνει ότι πρέπει να επιστρέψει και να έρθει σε επαφή, οπτική ή ακουστική, με τον κυναγωγό του.
ΚΟΝΤΙΝΗ ΕΡΕΥΝΑ: Στον αντίποδα, η πολύ κοντινή έρευνα θεωρώ ότι είναι το ίδιο αποτελεσματική. Ένας σκύλος ο οποίος ερευνά σε πολύ κοντινή απόσταση, δεν μπορεί να καλύψει πολύ έδαφος, κατά συνέπεια οι πιθανότητες να βρει κάποια μπεκάτσα μειώνονται σημαντικά. Επιπλέον, ο κυναγωγός του είναι αναγκασμένος να πηγαίνει ο ίδιος στα σημεία που γνωρίζει ότι κρατάνε μπεκάτσες ή που θεωρεί «πονηρά», με αποτέλεσμα να κουράζεται πολύ περισσότερο. Στην ουσία δεν ψάχνει ο σκύλος αλλά ο κυναγωγός.
ΔΙΑΚΕΚΟΜΕΝΗ ΕΡΕΥΝΑ: Είναι κι αυτή ένα θέμα. Όταν δηλαδή, ο σκύλος δεν έχει ένα συνεχή σταθερό ρυθμό, αλλά κατά διαστήματα παύει να ψάχνει, έρχεται δίπλα μας ή από πίσω μας και μετά από λίγο ξαναρχινά την έρευνα. Μπορεί επίσης να μην σταματάει εντελώς την έρευνα, αλλά να μαζεύεται για κάποιο χρονικό διάστημα σε πιο κοντινή απόσταση, και μετά να ξαναφεύγει. Συνήθως πρόκειται για προβλήματα χαρακτήρα και νοοτροπίας. Ο σκύλος ο οποίος παρουσιάζει αυτή τη συμπεριφορά, έχει «ψυχολογικά» προβλήματα.
ΦΥΓΟΠΟΝΟΙ: Υπάρχουν ακόμα και οι φυγόπονοι σκύλοι. Αυτοί δηλαδή που όταν οι συνθήκες (καιρικές, εδαφολογικές, βλάστησης) είναι ιδανικές τότε αποδίδουν τα μέγιστα. Όταν όμως τα πράγματα δυσκολέψουν, είτε γιατί έχει κακοκαιρία, είτε γιατί το έδαφος είναι κακοτράχαλο, είτε γιατί το μέρος είναι πολύ πυκνό και αγκαθωτό, η έρευνά τους περιορίζεται σημαντικά ή εκμηδενίζεται.Όπως καταλαβαίνετε λοιπόν, ένας τέτοιος σκύλος στο δάσος, δύσκολα θα έχει μια αποδοτική έρευνα, διότι σπάνια οι συνθήκες είναι ιδανικές. Και εδώ βέβαια, έχουμε να κάνουμε με προβλήματα νοοτροπίας.
Ο υπερβολικός θόρυβος
Τέλος, ένα ακόμη λάθος που γίνεται, κατά την διάρκεια της έρευνας, τόσο από τον κυνηγό όσο και από τον σκύλο, είναι ο υπερβολικός θόρυβος που κάνουν κινούμενοι μέσα στο δάσος. Ιδίως αν έχουμε να κάνουμε με ανήσυχες-νευρικές μπεκάτσες, η φασαρία μπορεί να καταστρέψει κάθε προσπάθεια επιτυχούς προσέγγισης. Πολλές φορές λοιπόν, οι κυνηγοί περπατούν μέσα στο δάσος κάνοντας υπερβολικό θόρυβο, είτε μιλώντας δυνατά με τον συνάδελφό τους ή στο κινητό, είτε σπάζοντας κλαδιά πατώντας τα ή παραμερίζοντας τα, είτε πάλι φωνάζοντας και σφυρίζοντας συνέχεια στο σκύλο τους. Και ο σκύλος όμως, μπορεί να έχει θορυβώδη έρευνα, είτε γιατί λαχανιάζει υπερβολικά με αποτέλεσμα να ακούγεται από μακριά, είτε γιατί το πάτημα του είναι βαρύ και κάνει πολύ φασαρία τρέχοντας μέσα σε πυκνό.
Λάθη που δεν διορθώνονται
Η έρευνα, πιστεύω ότι σ’ αυτό θα συμφωνήσουν όλοι, είναι το σημαντικότερο στοιχείο ενός σκύλου φέρμας. Πολύ δε μάλλον, αν πρόκειται για το μπεκατσόσκυλο και για το κυνήγι της μπεκάτσας. Κάποια από τα παρακάτω λάθη, με πολύ κόπο, μπορεί να διορθωθούν. Κάποια άλλα όχι. Αυτό που πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας, είναι ότι ένας σκύλος για να γίνει μπεκατσόσκυλο πρέπει να το έχει. Δεν έχουν όλοι οι σκύλοι τα προσόντα για να κάνουν αυτό το κυνήγι. Αν η έρευνα του σκύλου μας δεν ανταποκρίνεται
- Στο συγκεκριμένο θήραμα.
- Στις απαιτήσεις μας.
- Στο πρότυπο της φυλής τους (εφόσον έχει επιλεγεί βάσει αυτού). Και
- Το συγκεκριμένο περιβάλλον.
Τότε ο σκύλος δεν κάνει για το κυνήγι της μπεκάτσας. Γι’ αυτό και τα πραγματικά μπεκατσόσκυλα δεν είναι πολλά. Διότι οι απαιτήσεις είναι μεγάλες και δεν μπορούν να ανταποκριθούν όλοι οι σκύλοι σ’ αυτές.
